Anksiyete/Kaygı Bozuklukları

Özgül Fobi

Fobi; belli bir nesne ya da durumla karşılaşıldığında, belirgin ve sürekli korku duyma olarak tanımlanabilir. Özgül fobi ise belli bir durumdan veya nesneden korkma olarak  tanımlanır.

Çocuklarda özgül fobi tanısı koymak güçtür. Karanlık, yükseklik, hayvan, kan, iğne, yüksek ses gibi  korkular çocukluk çağında gelişimsel olarak “normal” kabul edilecek düzeyde oldukça sık görülebilirler. Gelişimsel korkular çocuğun bilişsel düzeyi ile alakalı olarak kısa sürelidir ve aylar içinde kaybolabilirler.

Bu korkular, gelişimsel dönemlere göre şu şekilde sıralanabilir;

  • 0-6 ayda yüksek seslerden,
  • 6-9 ayda yabancılardan,
  • 9-12 ayda ayrılık ve yaralanmadan,
  • 2 yaşta hayali figürler, ölüm, hırsızlar,
  • 3 yaşta hayvanlar ve yalnızlık,
  • 4 yaşta karanlık,
  •  6-12 yaşta okul, yaralanma, hastalık, sosyal ortamlar ve gök gürültüsü,
  • 13-18 yaşta yaralanma, hastalık, sosyal ortam ve cinsellik korkuları

Eğer yaşa özgü fizyolojik korkular belirginleşir, devam eder, inatçı, anlamsız vegünlük yaşamı bozucu bir hal alırsa “özgül fobiden” bahsedilir. Bu durumda ayrıntılı değerlendirilmesi ve tedavisi gerekir.

Çocuklar; korkulan durum veya nesneden kaçınma, ebeveyne yapışma, ağlama, donup kalma gibi belirtiler gösterebiliriler. Yetişkinlerden farklı olarak çocuklar, korkularının yersiz olduğunun farkında değillerdir. Özgül fobi tanısı konması için korkunun aşırı ya da anlamsız olduğuna dair içgörünün olması gerekmez. Çocuk ve ergende prevalansı %2.5 – %5.1 olarak bildirilmektedir.