Yeme Bozuklukları
DSM 5’e göre; anoreksiya nervoza, bulimiya nevroza, tıkınırcasına yeme bozukluğu ve tanımlanmayan yeme bozuklukları olarak sınıflanır. Bedensel belirtilerin ön planda olduğu, oldukça ciddi sonuçları olabilen, müdahale edilmediğinde ölümle dahi sonuçlanabilen ciddi ruhsal bozukluklardır. Özellikle ergenlik döneminde ve genellikle kızlarda görülürler. Yeme bozukluklarının değerlendirilmesinde, biyokimya testleri ve tıbbi incelemeleri yapılmalıdır. Tedavisinde interdisipliner bir yaklaşım ile psikiyatrist, psikolog ve diyetisyen birlikte çalışmalıdır.
Anoreksiya nevrozası (AN) olan kişiler, kilo almaktan aşırı korkarlar. Sağlıklarını tehdit edecek ölçüde zayıf olmalarına karşın beden imgeleri bozuktur ve kendilerini olduklarından çok daha fazla kilolu algılarlar. Aşırı kilo kaybı olan bazı olgular adet görmezler. AN olan kişiler kilo kaybetmek için yiyecek alımını aşırı kısarlar, kalori hesaplarlar. Bu kişilerden bazıları aşırı egzersiz yapar, bazıları ishal yapıcı, su atıcı ilaçlar kullanırlar. Kendilerine sorulduğunda zayıf olduklarını kabul etmezler. Genelde durumlarını gizleme eğiliminde olurlar. Tedaviye dirençlidirler. Düzenli terapi, diyetisyen takibi ve bazen ilaç tedavisi gerekebilir. Bazı olguları yatırarak tedavi etmek daha uygundur.
Bulimiya nervozası (BN) olan kişilerde, aşırı yeme ataklarından sonra kusmalar gözlenir. Bu kişiler, AN olan kişiler gibi yediklerini çıkarmak ve yiyeceklerin kalori yapıcı etkilerini gidermek amacıyla sağlıksız yollara başvururlar. Normal veya hafif kiloludurlar. Düzenli terapi, diyetisyen takibi ve bazen ilaç tedavisi gerekir.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu olan kişiler, ne yiyor olduklarının önemi olmaksızın kontrolsüzce yemek yerler. Sadece rahatsız edici düzeyde doyduklarında yemeyi bırakırlar. Bu kişiler normal veya aşırı kilolu olurlar. Bulimia Nervoza’dan farklı olarak; kendini kusturma, laksatif vb. kullanma, aşırı egzersiz ve aşırı/kısıtlayıcı diyet yapma gibi uygunsuz kilo kontrol davranışları yoktur.
Tanımlanmayan yeme bozuklukları başlığı altında; çiğnedikten sonra tükürme, gece yeme sendromu, kas yapma sendromu (bigoreksiya) ve buz, kağıt, toprak yeme (pika) gibi bozukluklar tanımlanır.